Η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ), του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της για την ενίσχυση των διμερών αμυντικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας – Αυστρίας, σε συνεργασία με την αντίστοιχη Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Άμυνας της Αυστρίας, στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου 2022, στην Βιέννη πραγματοποίησαν μία ακόμη δράση, για την ανάδειξη του προβλήματος της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού – προσφυγικού ζητήματος.
Ειδικότερα, έπειτα από την επιτυχημένη διεξαγωγή του 1ου Εργαστηρίου Ειδικών (expert’s workshop), στην Αλεξανδρούπολη, τον περασμένο Ιούνιο, με τίτλο: «Instrumentalization of illegal migration in the framework of hybrid warfare. The role of the military», την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022 διοργανώθηκε στην Βιέννη το 2ο Εργαστήριο Ειδικών με το ίδιο θέμα, ώστε να αναλυθούν, μεταξύ άλλων και οι τελευταίες εξελίξεις στο προσφυγικό ζήτημα (δεδομένου της συνέχισης του πολέμου στην Ουκρανία) και να εξεταστεί διεξοδικότερα το όλο θέμα.
Στο Εργαστήριο εξετάστηκε επίσης, ο ρόλος της παράτυπης μετανάστευσης σε σχέση με την ασφάλεια των συνόρων, το φαινόμενο της εργαλειοποίησης της παράνομης μετανάστευσης, η αντίληψη του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος ως απειλής ή/και πρόκλησης για την Ευρωπαϊκή εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια, καθώς και ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις στη διαχείριση του κοινωνικού και όχι μόνο, φαινομένου , τόσο στην παρούσα περίοδο όσο και στο προσεχές μέλλον.
Κατά τη λήξη του 2ου Εργαστηρίου Ειδικών, εξήχθησαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
• Η αναποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών είναι πιθανό να αποτελέσει απειλή για την εθνική ακεραιότητα ενός κράτους, αιτία βίαιων συγκρούσεων, πρόκληση οικονομικής αστάθειας και μακροπρόθεσμα αιτία εν γένει εσωτερικής αστάθειας λόγω έλλειψης κοινωνικής συνοχής (δημογραφική αστάθεια, θρησκευτικές μειονότητες κ.λπ.).
• Η εργαλειοποίηση αυτού του φαινομένου αποτελεί αναμφισβήτητα υβριδική απειλή και μέσω αυτής, ένας υβριδικός δρών προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις τρωτότητες ενός αντιπάλου στόχου του, ώστε να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη και ακροατήριο, να υπονομεύσει την κοινωνική συνοχή και να αποσυντονίσει την λειτουργία του κράτους του.
• Κρατικοί δρώντες που εργαλειοποιούν την παράτυπη μετανάστευση, προσβλέπουν στο να πλήξουν την εθνική ασφάλεια και άμυνα της χώρας-στόχου.
• Μη κρατικοί δρώντες που συχνά εργαλειοποιούν τις μεταναστευτικές ροές είναι τρομοκρατικές οργανώσεις, εξτρεμιστικές ομάδες, αλλά και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) με σκιώδη ρόλο και επιδιώξεις. Υφίσταται αβεβαιότητα δε, σε σχέση με το κατά πόσο πίσω από μη κρατικούς δρώντες, που εργαλειοποιούν την παράτυπη μετανάστευση ενεργούν παρασκηνιακά στην πραγματικότητα κρατικές οντότητες.
• Η μαζική εισροή παράτυπων μεταναστών σε μία οποιαδήποτε χώρα κ-μ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εγκυμονεί κινδύνους ασφαλείας για όλη την Ένωση.
• Την συλλογική δράση των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, εμποδίζει η διαφορετική αντίληψη κινδύνου που έχουν τα ευρωπαϊκά κράτη.
• Ως εξαιρετικά σημαντική, προβάλλεται η αναγκαιότητα εξεύρεσης και διάθεσης των απαραίτητων κεφαλαίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ανάπτυξη των αναγκαίων δυνατοτήτων, για την αντιμετώπιση και αποτελεσματική διαχείριση εν δυνάμει μεταναστευτικών ροών.
• Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα συνεχίσουν να έχουν ενεργό ρόλο στην διαχείριση του μεταναστευτικού –προσφυγικού ζητήματος, διότι έχουν τη δυνατότητα διαχείρισης μεγάλης κλίμακας κινήσεων προσφύγων που απαιτούν επαρκή υλικοτεχνική υποδομή και εξοπλισμό προκειμένου να αποτραπεί πιθανή βία και χάος. Το στρατιωτικό προσωπικό διαθέτει επίσης, όλες τις οργανωτικές και άλλες δυνατότητες που συχνά δεν συγκρίνονται με άλλες κρατικές υπηρεσίες, ακόμη και εκείνες που συνεργάζονται απευθείας με μετανάστες.
• Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της υβριδικής απειλής των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών προαπαιτεί, Μηχανισμό Διοίκησης-ελέγχου (Command and Control-C2) προσαρμοσμένο στις ανάγκες υβριδικών απειλών, με αξιοποίηση όλων των μέσων που παρέχει συναφώς η σύγχρονη τεχνολογία. Αυτός δε, πρέπει να δύναται να προσαρμόζεται ταχύτατα, ανάλογα με τις ανάγκες επιχειρήσεων και εντός ενός υβριδικού περιβάλλοντος. Δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται δε, ένα πνεύμα διαλειτουργικότητας που θα επιτρέπει την διαλειτουργικότητα και αγαστή συνεργασία του συνόλου των κινητοποιούμενων δυνάμεων (στρατιωτικών και ασφαλείας) με διαφορετικούς αρμόδιους φορείς-παράγοντες του κράτους και της κοινωνίας, δρώντες σε πολιτικό ή οικονομικό επίπεδο (ολιστική προσέγγιση).
Παράλληλα με τις εργασίες του 2ου Εργαστηρίου Ειδικών, ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ), του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), Δρ. Κωνσταντίνος Μπαλωμένος και ο Αυστριακός ομόλογός του Δρ. Άρνολντ Κάμελ (Arnold Kammel) είχαν διμερείς διαβουλεύσεις.
Συγκεκριμένα, αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία και το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ για τον τερματισμό του πολέμου, το περιβάλλον ασφάλειας στα Δυτικά Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας, την ενεργειακή κρίση, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και το ρόλο των Ενόπλων Δυνάμεων για την αντιμετώπισή τους, καθώς και την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων Ελλάδας – Αυστρίας στον αμυντικό τομέα.
Το βράδυ 29ης Σεπτεμβρίου επίσης, παρατέθηκε επίσημο δείπνο προς τιμή της ελληνικής αντιπροσωπείας.
Την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2022, οι αντιπροσωπείες των δύο Γενικών Διευθύνσεων μαζί με τους ειδικούς σε ζητήματα μετανάστευσης, επισκέφτηκαν το Αρχηγείο της Αυστριακής Στρατιωτικής Αστυνομίας Ασφάλειας Συνόρων στο στρατόπεδο MARTINSKASERNE στην περιοχή Eisenstadt και το Συνοριακό Κέντρο Ελέγχου στα Αυστρο-ουγγρικά σύνορα, με σκοπό να ενημερωθούν από τους αρμόδιους επιτελείς, και να αποκτήσουν πλήρη εικόνα για τα δεδομένα της σημερινής κατάστασης επί του επιχειρησιακού πεδίου.
Σημειώνεται ότι, η εν λόγω πρωτοβουλία θα ολοκληρωθεί με την διοργάνωση Διεθνούς Συνεδρίου στη Βιέννη τον Δεκέμβριο 2022, προκειμένου να παρουσιασθούν τα συμπεράσματα των δύο εργαστηρίων και στη συνέχεια, να δημοσιοποιηθούν τόσο στα Υπουργεία Άμυνας (ΥΠΑΜ) των δύο χωρών όσο και στους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
